Nederlandse naam; Gambiaanse hamsterrat
Latijnse naam; Cricetomys gambianus
Kop-romplengte; 27-42 cm.
Staartlengte; 30-48 cm.
Gewicht; 1,2-1,6 kilo.
Gemiddelde leeftijd; 4-6 jaar (gevangenschap)
Levenswijze; solitair, paartjes, vrouwtjes soms in groepjes, nachtdier.
Verspreiding; Afrika, savannes en lichte bossen in het zuidoosten.
Er zijn 5 soorten hamsterratten. Hamsterratten hebben een rat-achtig uiterlijk met een donkere rugzijde en lichtere buik. Aan weerszijden van hun kop hebben ze enorme wangzakken waarmee ze voedsel verzamelen en allerlei geluiden kunnen maken. Slechts twee soorten worden gefokt, in mindere mate de Emin hamsterrat (Cricetomys emini) en de algemene Gambiaanse hamsterrat (Cricetomys gambianus) dit zijn tevens de grootse twee soorten. De overige drie soorten zijn vrij klein ongeveer zo groot als een Syrische hamster.
Het zijn echte nachtbrakers die erg veel lawaai kunnen maken, hun gepiep en gefluit is vrij hard en doet denken aan dat van parkieten.
Hamsterratten zijn leergierig en worden door speciale bedrijven afgericht voor het opsporen van landmijnen in Afrika. Door de lokale bevolking worden ze ook gefokt voor het vlees.
Hoewel ze goed zijn af te richten zijn veel hamsterratten geen echte knuffels. Met een goede opvoeding zijn ze echter prima hanteerbaar te maken en worden ze soms bijzonder aanhankelijk. Dit vergt wel heel veel tijd en moeite en is niet te vergelijken met de opvoeding van tamme ratten. De beste opvoedingsmethode is een clickertraining of een ander beloningsmethode. Straffen heeft geen enkele zin, daarmee worden het agressieve dieren. Ongewenst gedrag moet gewoon genegeerd worden.
Oorspronkelijk leven hamsterratten solitair of in paartjes. Soms worden er ook kleine groepjes vrouwen aangetroffen. Het bij elkaar zetten van moet met beleid gebeuren, ze kunnen elkaar lelijk verwonden. Twee volwassen mannelijke ratten geeft eigenlijk altijd problemen, een gecastreerd mannetje met een vrouwtje gaat het makkelijkst samen. Vrouwtjesratten bij elkaar vormt vaak ook geen enkel probleem. Als het hok net is schoongemaakt heeft dat de voorkeur. Het is aan te raden om de kennismaking, zover dat mogelijk is, buiten het hok te laten plaatsvinden en hiermee aan het begin van de dag te beginnen zodat er de hele dag de tijd is om rustig te bekijken of het goed gaat. Haal de dieren alleen uit elkaar als er daadwerkelijk tot bloedens toe gevochten wordt. Mocht het echt niet gaan dan hoeft de moed nog niet opgegeven te worden. Een alternatief is om bijvoorbeeld een scheidingswandje van stevig gaas in het verblijf te maken en zo de dieren apart te huisvesten. Zodat ze elkaar kunnen zien en ruiken. Probeer het bij elkaar zetten dan na een aantal dagen nog een keer.
Voor het bij elkaar zetten van dieren ga ik ervan uit dat er geen jongen geboren worden. Rekening houdend met de aard van hamsterratten en het feit dat mannelijke dieren gecastreerd kunnen worden, zijn alleen de volgende combinaties mogelijk:
- twee of meer vrouwtjes
- een gecastreerd mannetje met een of meer vrouwtjes
Hamsterratten zijn op een leeftijd van 6 maanden. Tijdens de dracht zal het vrouwtje beginnen een nest te bouwen van stro, hooi, gras, papier, karton en stukjes stof. Ze worden dan vaak erg agressief. Na een draagtijd van 30-32 dagen komen 2-4 jongen ter wereld: ze worden naakt geboren. De oogjes en oren zijn gesloten en gaan na 21 dagen open. Bij de geboorte weegt een ratje 20 gram. De staart lijkt de eerste periode niet te groeien, pas na 30 dagen neemt de lengte flink toe. De jongen zogen gedurende zeven weken bij de moeder. Na acht weken kunnen ze bij de moeder weg. Volledig uitgegroeid zijn ze echter pas na een jaar. Na de geboorte is een vrouwtje binnen 24 uur weer bronstig. Vaak helpen de vrouwtjes elkaar bij de bevalling en verzorgen ze elkaars jongen.
Hamsterratten kunnen niet altijd even goed tegen koude, de temperatuur mag niet onder de 10 °C dalen. De ratten onderkoelen dan, met de dood tot gevolg. Hamsterratten zijn erg groot en hebben veel energie en dienen dan ook zoveel mogelijk ruimte te hebben. De meeste kamervolieres zijn eigenlijk te klein en kunnen territoriumdrift veroorzaken. Het mooiste is een voliere van 2 m x 1 m x 2 m. Houdt er wel rekening mee dat het slopers zijn die dun gaas en hout door knagen alsof het niets is. Tocht en vocht moeten worden vermeden evenals de felle zon. Hamsterratten zijn zeer zindelijk en gebruiken graag een toiletbak. Het verblijf kan verder ingericht worden met klimtakken en stenen zodat de ratten zich niet hoeven te vervelen. Houd de kooi goed schoon, vooral wat betreft bedorven groente en fruit. Dit kan gaan schimmelen en allerlei ziektes veroorzaken. Pas goed op tijdens het verschonen van het verblijf, de ratten zijn erg snel humeurig en schrikachtig als ze worden verstoord in hun slaap.
Hamsterratten zijn alleseters. Als basis kan rattenvoer gegeven worden, aangevuld met universeelvoer en af en toe wat krekels en meelwormen. Fruit, noten en groenvoer zijn heel belangrijk voor deze ratten en dienen een wezenlijk bestanddeel van de voeding te zijn.
- KnaagdierenBeginthier
- Knagers online!
- Cavia Opvang 't Kuufke
- Knaagdierencentrum Aa&Hunze
- Opvang Jamie's
- Moederloze dieren
- Gerbil.nl